[HARCERSTWO]. Zbiór materiałów po harcmistrzu Zbigniewie Zürn-Zahorskim (1922-1994) zaw. m.in. Krzyż Harcerski, odręcznie wykonane kroniki wycieczek bydgoskich harcerzy z lat 30., niskonakładową księgę "Odeszli na wieczną wartę" z biogramami zmarłych harcerzy "Kuźnicy" z 1979, zdjęcia.
W skład zbioru wchodzą:
1. Krzyż Harcerski – metalowy odlew form. 15,2x15,2 cm. Na pierścieniu spinającym lilijkę litery ZHP, w górnej jej części litery ONC (Ojczyzna, Nauka, Cnota). Na odwrocie trzy metalowe trzpienie (czwarty złamany) służące do zamocowania krzyża na murze
2. Rękopiśmienna kronika „Poznaj swój kraj i ojczyźnie służ. Dźenniczek [!] wycieczkowy” z lat 1936-1938. (Zeszyt form. 20x16 cm, s. 190 (od s. 115 niezapisane), opr. ppł. Nazwisko autora Zbigniewa Zürna z Bydgoszczy zakreślone, lecz czytelne. Zaw. opisy opis wycieczki w okolicach Bydgoszczy, obozu w Dźwinogrodzie nad Dniestrem, obozu propagandowego w Bydgoszczy, wycieczki do Nakonowa, do Nakła, do Żnina. W tekście 16 wklejonych fotografii (6X8,5 cm), pocztówki (lub ślady po ich usunięciu), ilustracje obce i odręczne)
3. Rękopiśmienny „Dzienniczek wycieczki do Strzelewa” z 1938. (Zeszyt form. 20x15,7 cm, k. 34, brosz. Wycieczkę zorganizowali harcerze z Bydgoszczy w dn. 30 VII-8 VIII 1938, autorzy tekstu i ilustracji ukryci pod pseud. Czar… Kot, Bystro-oki i Cyganek. Zaw. opis eskapady, 7 fotografii (6x8,5 cm), 12 barwnych i czarno-białych ilustracji)
4. „Odeszli na wieczną wartę. Album pamięci harcerzy z 'Kuźnicy' 1938-1947. Praca zbiorowa. Na prawach rękopisu”. Warszawa 1979. 8 podł., k. [2], 109. opr. oryg. pł. (Zaw. m.in. krótki wstęp „Informacja o Kuźnicy” (czyli zrzeszonych w 1938 Akademickich Kręgów Starszoharcerskich w Warszawie), 39 biogramów harcerskich, 62 ilustracje i wklejone fotografie, „Wspomnienia o przyjaciołach”)
5. 20 tablic z 45 fotografiami (z reguły 9x14 cm) opisanymi na maszynie, przestawiającymi uczestników uroczystości harcerskich z lat 70-80 (np. Spotkanie włocławskich harcerzy, byłych członków Szarych Szeregów, Wizyta u Stanisława Broniewskiego w sprawie książki, Instruktorska Sesja Historyczna w Szczecinie, Poświęcenie tablicy w kościele garnizonowym w Bydgoszczy, XII Centralny Rajd ZHP. Tablice z bristolu form. A4)
6. Dwa zdjęcia Zbigniewa Zürna-Zahorskiego z 1946 i 1986
7. Zdjęcie grupowe z obozu jenieckiego z 1945
8. Kennkartę Zbigniewa Zahorskiego (w złym stanie)
oraz książki:
* Z. Zürn-Zahorski – Pseudonim „Jacek”. Bydgoszcz [1993]. Inst. Wyd. Świadectwo
* Z. Zürn-Zahorski – Moje powstańcze wspomnienia. Kraków 1994. Komenda Chorągwi im. T. Kościuszki
* Z. Zürn-Zahorski – Moje harcerskie lata. Kraków 1994. Komenda Chorągwi im. T. Kościuszki
* K. Tomaszewski – Modlitewnik żołnierski. Warszawa 1994. Ordynariat Polowy WP
i kilka współczesnych pocztówek.
Z. Zürn-Zahorski (1922-1994) - harcmistrz, żołnierz Szarych Szeregów, żołnierz AK. Urodzony w Warszawie, lata dziecięce spędził w Bydgoszczy, gdzie w 1930 wstąpił do harcerstwa. Po rozpoczęciu wojny zorganizował tajną drużynę harcerską. Zagrożony aresztowaniem przeniósł się początkowo do Włocławka, potem do Warszawy. Tu zmienił nazwisko z Zürn na Zahorski, w późniejszych latach używał obu. W 1940 został drużynowym Bojowych Szkół Szarych Szeregów na Powiślu, Górnym Mokotowie i Woli. W 1941 został skierowany przez organizację do pracy w fabryce zbrojeniowej Bruhn Werke, gdzie prowadził sabotaż i wywiad. Brał udział w wielu akcjach zbrojnych. Podczas powstania walczył w batalionie Zaremba-Piorun na terenie Śródmieścia. Po upadku powstania trafił do stalagu Altengrabow, następnie Gross Liibars. Po wojnie mieszkał w Sopocie, Szczecinie i Krakowie. Nadal aktywnie działał w strukturach ZHP.