Jan BERDYSZAK (1934-2014), Passe - par - tout XIV, 1993-1994

akryl, płótno naklejone na deskę, 34,5 x 117,5 cm, 28 x 117,5 cm;
sygn., dat. i opisane na odwrocie: JAN / BER / DYSZ / AK obok: 1993-1994 akryl [numer]
- jedna z części, PASSE-PAR-TOUT XIV [numer] - na drugiej części.

Co jest pomiędzy dajmy na to światłem a cieniem, pomiędzy obrazem
a ramą? Na te pytania stara się odpowiedzieć twórczość Jana Berdyszaka
– artysty analizującego przestrzeń oraz zależności zachodzące
pomiędzy nią a obiektami w niej umieszczonymi. Malarz zaczął od
dekonstrukcji – początkowo uległo mu podobrazie, które z prostokątnego
czy kwadratowego stało się koliste i obłe, raczej nie
nadające się do umieszczenia w tradycyjnych ramach. Ok. 1965
roku powstaje pierwszy obraz strukturalny z otworem, gdzie
linia wycięcia nie pokrywa się z zewnętrznym obwodem dzieła.
Następnie artysta zajął się tym, co większości ludziom umyka
– „światłem” istniejącym między dziełem a oprawą, czyli passe-
partout lub jak chciał twórca pass-par-tout – przejściem
ku całości. Poruszenie problematyki przestrzeni, jej wypełnienia
lub dopełnienia, tego co ją ogranicza lub uwalnia,
było wiodącym tematem w twórczości Jana Berdyszaka.
Ta zapewne uproszczona charakterystyka nie uwzględnia
całego spektrum zainteresowań artysty, a najczęściej
prezentowane na aukcjach kompozycje przestrzenne
nie wyczerpują wszystkich stosowanych do badania
przestrzeni form jakimi były również instalacje,
rzeźba, grafika, fotografia oraz książka artystyczna.